Công thái học là gì? Lịch sử và những điều có thể bạn chưa biết

Nếu bạn đam mê và thường xuyên khám phá về công nghệ, có lẽ bạn đã từng nghe đến thuật ngữ “công thái học”. Tuy nhiên, không ít người vẫn hiểu về ý nghĩa cũng như các ứng dụng phổ biến của công thái học là gì? Hãy cùng khám Nội thất Khang Gia phá thêm chi tiết thông qua bài viết dưới đây!

Công thái học là gì?

Công thái học hay còn được gọi là Khoa học Ergonomics. Công thái học với nhiệm vụ khám phá những khả năng tiềm ẩn của con người và áp dụng kiến thức đó để tối ưu hóa sự tương tác giữa chúng ta với các thiết bị công nghệ, hệ thống vận hành và thậm chí cả môi trường, nhằm đạt được hiệu suất và thoải mái tối đa.

Lịch sử hình thành của công thái học ?

Từ thời kỳ tiền sử, công thái học cơ bản đã xuất hiện trong các công cụ săn bắt được sử dụng bởi tổ tiên của chúng ta. Trong thời kỳ Hy Lạp cổ đại, công thái học đã được tích hợp vào thiết kế của các công cụ và không gian làm việc. Sự tiến triển của công thái học hiện đại trở nên rộng rãi hơn trong Thế chiến Thứ Hai, khi các vũ khí, máy móc và thiết bị quân sự trở nên phức tạp hơn.

Ngành khoa học công thái học tiếp tục phát triển trong cuộc sống hiện đại, đặc biệt là khi các sản phẩm công nghệ và vật dụng gia đình ngày càng đòi hỏi thiết kế phức tạp để đáp ứng các nhu cầu và tiện ích của con người. Các giai đoạn phát triển của công thái học có thể được mô tả như sau:

• Thời cổ đại: Công thái học xuất hiện từ thời kỳ tiền sử và liên quan mật thiết đến sự phát triển của loài người. Những vật dụng săn bắt từ đá và đồ làm từ xương linh dương được phát hiện trong các thời kỳ như Ai Cập và Hy Lạp cổ đại.
• Thế kỷ 20: Trước thế kỷ 20, công thái học ít được áp dụng trong sản xuất, chủ yếu tập trung vào các vật dụng. Tuy nhiên, với sự xuất hiện của máy móc, đặc biệt là máy kéo sợi Jenny, công thái học trở nên quan trọng hơn trong việc tăng cường năng suất sản xuất. Frederick Winslow Taylor và Lillian Gilbreth đều đưa ra những đóng góp quan trọng trong giai đoạn này, với lý thuyết về quản lý và tổ chức lao động, cũng như nghiên cứu về thời gian và chuyển động.
• Thế Chiến II: Công thái học trở thành lĩnh vực nghiên cứu quan trọng để giảm rủi ro và tai nạn trong chiến trường. Công thái học đặc biệt tập trung vào việc thiết kế an toàn cho máy móc, vũ khí và thiết bị quân sự.
• Thời hiện đại: Ngành công thái học mở rộng các thiết bị máy tính và phần mềm từ những năm 1960-1970. Ngày nay, công thái học được áp dụng rộng rãi trong y học, chiến tranh, công nghệ, hàng không, giao thông và nhiều lĩnh vực khác. Trọng tâm của công thái học hiện đại là tối ưu hóa sự tương thích giữa con người và nhiệm vụ của họ, với ứng dụng rộng rãi giúp tối ưu hóa năng suất làm việc trong thời gian ngắn hơn.

Tại sao công thái học lại quan trọng đến thế?

Khi sử dụng thiết bị không tuân theo tiêu chuẩn công thái học, nếu không thực hiện đúng cách, có thể gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh và cơ bắp, dẫn đến rối loạn cơ xương. Điều này không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dùng các sản phẩm công nghệ, mà còn giảm hiệu suất làm việc và học tập của họ. Để ngăn chặn những vấn đề này, các nhà sản xuất đang tập trung nâng cao kiểu dáng và chức năng của sản phẩm thông qua việc áp dụng các nguyên tắc của công thái học.

Lĩnh vực nghiên cứu của công thái học

Công thái học được phân chia thành ba lĩnh vực chuyên môn chính: công thái học vật lý, công thái học nhận thức và công thái học tổ chức.

Công thái học vật lý:

Công thái học vật lý tập trung vào nghiên cứu về đặc điểm giải phẫu và sinh lý của con người liên quan đến ảnh hưởng của môi trường xung quanh bao gồm tư thế làm việc, cử động lặp lại và cách bố trí môi trường làm việc. Một ví dụ điển hình là thiết kế con chuột máy tính có kích thước phù hợp để mang lại cảm giác thoải mái cho người sử dụng.

Công thái học nhận thức:

Công thái học nhận thức còn được gọi là Cognitive Ergonomic, tập trung vào nghiên cứu về tâm thần học, giá trị tinh thần của con người và ức chế thần kinh. Nó bao gồm cách tương tác với vật dụng xung quanh, quyết định, khối lượng công việc và nhận thức. Một ví dụ điển hình là sử dụng các tông màu trung tính trong đồ dùng văn phòng để giảm sự phân tán và mỏi mắt trong quá trình làm việc lâu dài.

Công thái học tổ chức:

Công thái học tổ chức tập trung vào việc tối ưu hóa về cấu trúc tổ chức bao gồm quy trình, chính sách, hệ thống kỹ thuật, công trình dự án và quản lý chất lượng. Một ví dụ cụ thể là thay đổi cách quản lý công việc để khuyến khích tinh thần đồng đội và nâng cao hiệu suất làm việc.

Ứng dụng công thái học trong thiết kế sản phẩm công nghệ

Các sản phẩm áp dụng công thái học ngày nay dễ dàng xuất hiện trong cuộc sống hàng ngày như các sản phẩm công nghệ như màn hình máy tính, chuột, bàn phím, ghế công thái học, bàn làm việc theo nguyên lý công thái học. Ngoài ra, chúng ta cũng thấy ứng dụng công thái học trong đồ gia dụng như bình nấu nước, tua vít và nhiều sản phẩm khác.

Ghế công thái học

Đây là sản phẩm được xây dựng dựa trên nghiên cứu sâu sắc về cấu trúc xương cổ, vai gáy và lưng, nhằm đảm bảo tư thế ngồi tối ưu khi làm việc. Ghế công thái học được đúc kết từ những nghiên cứu chi tiết về thói quen ngồi làm việc của con người, nhằm giảm mệt mỏi và đau nhức ở phần thắt lưng, cổ và cột sống. Dưới đây là một số sản phẩm ghế công thái học mà Nội thất Khang Gia hiện đang cung cấp:

Dòng ghế văn phòng lưới ngả lưng hiện đại KG – MF995-1

Ghế văn phòng lưới ngả lưng hiện đại KG – MF995-1 được thiết kế với phần tựa lưng lưới theo tiêu chuẩn công thái học, ôm trọn lưng người dùng để tạo cảm giác thoải mái và hỗ trợ vượt trội. Sản phẩm sử dụng vải lưới cao cấp, ghế mang đến sự thoáng mát và êm ái suốt cả ngày làm việc. Bạn sẽ không cảm thấy khó chịu vì mồ hôi hoặc cảm giác bí bách khi ngồi lâu trên ghế.

Dòng ghế văn phòng cao cấp hiện đại KG – A310

Ghế văn phòng cao cấp hiện đại KG – A310 dành cho trưởng phòng, có thiết kế lưng nệm bọc da PVC mang lại cảm giác êm ái. Màu cam bắt mắt tạo điểm nhấn nổi bật. Lưng ghế cao có tựa đầu và phía sau ghế được ốp nhựa PP trắng, hòa quyện với sắc cam của nệm, tạo nên một vẻ đẹp hài hòa. Ghế có thể tháo lắp dễ dàng do phần nệm và tựa lưng được thiết kế tách rời, thuận tiện cho việc vận chuyển và làm vệ sinh. Đặc biệt, đường cong vừa phải ở phần lưng ghế ôm sát lưng người, giảm thiểu nguy cơ các vấn đề về cột sống.

Màn hình công thái học

Màn hình công thái học là sản phẩm được thiết kế dựa trên những nghiê n cứu về sự tương thích giữa con người và màn hình máy tính. Màn hình công thái học sẽ giúp giảm thiểu tình trạng mỏi mắt khi nhìn màn hình máy tính lâu, nhằm tạo nên trải nghiệm tối ưu hơn khi làm việc hay chơi game giải trí.

Một chiếc màn hình công thái học cần đảm bảo các yếu tố quan trọng bao gồm việc tối ưu hóa góc nhìn thông qua việc điều chỉnh bản lề màn hình. Độ cong của màn hình không chỉ giúp mở rộng tầm nhìn mà còn hỗ trợ hiệu quả cho các hoạt động như chơi game, chỉnh sửa video và công việc đồ họa.

Chuột và bàn phím công thái học

Chuột công thái học được thiết kế khác biệt so với chuột phẳng thông thường, đặc biệt là về vị trí đặt của các ngón tay. Sản phẩm này tạo ra một tư thế tự nhiên, hỗ trợ việc đặt bàn tay một cách liền mạch với cánh tay. Điều này giúp người dùng tránh áp lực lên cổ tay, giảm bớt cảm giác mệt mỏi ở ngón tay, mang lại cảm giác thoải mái khi sử dụng chuột trong thời gian dài làm việc.

Bàn phím công thái học cũng có thiết kế khác biệt so với bàn phím thông thường, đặc biệt là trong cách sắp xếp các phím. Bàn phím công thái học đa dạng về thiết kế, kiểu dáng và cách sắp xếp các phím. Sản phẩm này giúp người dùng đặt tay với tư thế thoải mái và tự nhiên hơn, giảm hiện tượng uốn cổ tay và hỗ trợ cổ tay để giảm mệt mỏi và căng cơ sau thời gian dài sử dụng.

Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn có cái nhìn sâu sắc hơn về công thái học là gì? và cách nó được ứng dụng vào cuộc sống hàng ngày. Nếu bạn đang tìm kiếm mua các sản phẩm công thái học, hãy dành thời gian để nghiên cứu và trải nghiệm trước khi quyết định mua, nhằm đảm bảo rằng thiết bị sẽ đáp ứng đầy đủ nhu cầu và sở thích cá nhân.